Begin maart had ik de gelegenheid om voor een paar dagen naar Nederland te gaan in verband met een presentatie in de PKN van Espel. Toen ik mijn ticket boekte bedacht ik hoe leuk het zou zijn om iemand uit het land zelf mee te nemen naar zo’n presentatie. Dus besloot ik mijn Roma collega Kálmán te vragen of hij ook mee zou willen. Dat was natuurlijk geen vraag… Het was altijd al een droom van hem om een keer naar Nederland te gaan; Ajax is zijn favoriete voetbalploeg en Max Verstappen zijn favoriete racer.
Bovendien had hij nog nooit in een vliegtuig gezeten, dus dit was voor hem de kans van zijn leven. De hele reis was één grote sensatie voor hem: boven de wolken de zon zien schijnen, met een dubbeldekkertrein reizen in Nederland, de gastvrijheid op Urk meemaken, met z’n voeten in het water van de Noordzee staan… teveel om op te noemen. We waren te gast bij mijn moeder en het was leuk om hem de omgeving te laten zien waar ik ben opgegroeid en hem aan sommige familieleden voor te kunnen stellen.
Wat eigenlijk het meest indruk maakte op hem was niet zozeer het economische verschil tussen Nederland en Hongarije. Wat hij beschreef was een gevoel van vrijheid. En zoals ik hem ken, denk ik dat dit te maken heeft met het feit dat hij Roma is. Hier in Hongarije draagt hij dit altijd bij zich, en wordt hij daar ieder moment van de dag aan herinnerd – op een doorgaans negatieve manier: meestal wordt hij er op afgerekend. In Nederland telde dat niet; daar kon hij gewoon medemens zijn, zonder meer. Ik bedoel niet dat er in Nederland helemaal geen racisme voorkomt; het zou naïef zijn om dat te denken. Maar toch: dat gevoel, dat Kálmán ervaarde in die paar dagen in Nederland: een gevoel van vrijheid, te mogen zijn wie hij is, ondanks zijn huidskleur of afkomst – dat is iets om zuinig op te zijn en om voor op te komen. Misschien dat wij Westerlingen wat dat betreft nog wel wat kunnen leren van deze Roma over de dingen die echt belangrijk zijn.
Mijn moeder die met ons terug reisde en een week bij ons in Hongarije was kreeg zo de kans om ook bij Kálmán op bezoek te gaan en zijn leefsituatie te zien. Na de tijd zei ze: ik begrijp nu pas waarom het allemaal zo’n indruk op hem maakte in Nederland, zijn leefwereld is zo totaal anders!
Recente reacties